Xuân trên miền Bắc, đất trời khoác lên mình chiếc áo mới tươi tắn, rộn ràng. Đó cũng là mùa lễ hội, mùa của những nét đẹp văn hóa truyền thống được gìn giữ và phát huy qua hàng ngàn năm lịch sử. Cùng Vin8 điểm danh 10 lễ hội lớn mà du khách nên trải nghiệm khi du Xuân miền Bắc nhé.
1. Lễ hội Gò Đống Đa
Lễ hội Gò Đống Đa diễn ra mùng 5 tháng Giêng âm lịch tại Gò Đống Đa, quận Đống Đa, Hà Nội, là sự kiện đặc biệt, mang đậm dấu ấn lịch sử, tinh thần dân tộc. Lễ hội được tổ chức nhằm tưởng nhớ chiến công hiển hách của vua Quang Trung đại phá quân Thanh năm 1789, giải phóng kinh thành Thăng Long.
Địa điểm diễn ra lễ hội cũng chính là nơi ghi dấu chiến thắng của nghĩa quân Tây Sơn, càng làm tăng thêm giá trị lịch sử & hào khí cho sự kiện. Không chỉ là dịp để tưởng nhớ công ơn của người anh hùng, lễ hội Gò Đống Đa còn là cơ hội để người dân thể hiện lòng tự hào dân tộc cho đất nước.
Trong không khí hân hoan của lễ hội, du khách được hòa mình trong dòng người đông đúc, tham gia các hoạt động đặc sắc như rước kiệu, dâng hương, biểu diễn múa lân sư rồng,… Năm 2018, Gò Đống Đa đã được công nhận là Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt, khẳng định giá trị lịch sử to lớn của di tích.
2. Lễ hội chùa Hương
Lễ hội chùa Hương còn có tên gọi khác là lễ hội Hương Sơn, là một trong những lễ hội lớn nhất & nổi tiếng nhất của miền Bắc, diễn ra tại xã Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Lễ hội khai mạc từ mùng 6 tháng Giêng, kéo dài đến hết tháng 3 âm lịch, thu hút hàng triệu lượt khách hành hương mỗi năm.
Hành trình đến chùa Hương là hành trình tìm lại chốn tâm linh thanh tịnh, cầu cho một năm mới bình an, hạnh phúc. Du khách được trải nghiệm một hành trình tâm linh độc đáo, bắt đầu bằng hoạt động đi thuyền trên dòng suối Yến thơ mộng, len lỏi qua những phần núi đá, chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên.
Trên đường đi, du khách còn lần lượt ghé thăm các đền chùa, hang động linh thiêng như Động Hương Tích, chùa Thiên Trù, chùa Hỏi. Trong khuôn khổ lễ hội, du khách còn được tham gia nhiều hoạt động nghệ thuật đặc sắc như hát chèo, hát văn, bên cạnh đó là các cuộc thi mang tính thể thao như leo núi,…
3. Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn
Hàng năm, cứ đến dịp đầu xuân, người dân xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam lại nô nức tổ chức Lễ hội Tịch điền. Đó là lễ hội lâu đời, mang đậm bản sắc nông nghiệp của người Việt. Lễ hội diễn ra từ mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng, có thông điệp cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn không chỉ là dịp để người dân cầu mong một năm mới ấm no, hạnh phúc mà còn là dịp để tưởng nhớ công ơn của vua Lê Đại Hành, người đã có công khai khẩn ruộng đất, nông nghiệp. Theo nhiều lời kể lại, lễ hội được bắt nguồn từ thế kỷ thứ X, dựa trên hình ảnh nhà vua đích thân cày ruộng để tạo động lực cho người dân trồng trọt nông nghiệp.
Trong không khí hân hoan của lễ hội, người dân cùng du khách được tham gia các hoạt động hấp dẫn. Hình ảnh những con trâu khỏe mạnh kéo cày trên đồng ruộng, cùng tiếng trống, tiếng chiêng rộn ràng, tạo nên một bức tranh giàu sức sống. Theo nguồn tin khác, lễ hội đã được khôi phục lại từ năm 2009, sau đó tiếp tục gìn giữ cho đến thời điểm hiện tại.
4. Lễ hội Cổ Loa
Lễ hội Cổ Loa diễn ra tại đền thờ An Dương Vương ở xã Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội, là một trong những lễ hội đặc sắc của miền Bắc, thu hút đông đảo du khách tham quan. Lễ hội được tổ chức từ mùng 6 đến 16 tháng Giêng âm lịch, có điểm nhấn là lễ rước thần cùng các hoạt động nghệ thuật sôi động.
Lễ hội Cổ Loa mở đầu bằng đám rước long trọng từ sáng mùng 6 Tết. Đám rước gồm kiệu Long đình, cờ lọng, tàn che cùng đoàn người đại diện cho 5 làng cổ của Cổ Loa, tạo nên một không khí hào hùng. Đó là nghi lễ quan trọng, thể hiện lòng thành kính, biết ơn của người dân dành cho vua An Dương Vương, người có công tạo dựng thành Cổ Loa, kinh đô đầu tiên của nước Âu Lạc.
Một trong những điểm đặc sắc của Lễ hội Cổ Loa là đám rước 12 con giáp bằng rơm rạ diễn ra giờ Ngọ (12 giờ trưa). Đám rước đó tượng trưng cho 12 xóm của làng Cổ Loa xưa, thể hiện tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Bên cạnh đó, lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian như chơi đu, thổi cơm thi, hát trù, hát chèo,…
5. Lễ hội đền Gióng
Lễ hội đền Gióng diễn ra hàng năm từ mùng 6 tháng Giêng tại xã Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội. Đó là một trong những lễ hội đặc sắc nhất của nước ta, được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, khẳng định giá trị tinh thần sâu sắc của di sản.
Lễ hội kéo dài trong 3 ngày, bao gồm nhiều nghi lễ được tái hiện một cách sinh động & trang nghiêm. Từ lễ khai quang, lễ rước đến lễ dâng hương, dâng hoa tre lên đền Thượng (nơi thờ Thánh Gióng), mỗi nghi lễ đều mang đậm nét dân gian, thể hiện lòng biết ơn của người dân dành cho anh hùng Thánh Gióng.
Buổi chính hội là mùng 7 tháng Giêng, đại diện cho thời gian Thánh Gióng lên trời. Nghi lễ quan trọng nhất là lễ dâng hoa tre, chém tướng giặc, tái hiện lại cảnh Thánh Gióng đánh đuổi giặc Ân. Lễ hội đền Gióng không chỉ là dịp để tưởng nhớ công ơn của người anh hùng dân tộc mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, gìn giữ những giá trị cốt lõi của nước ta.
6. Lễ hội chợ Viềng
Lễ hội chợ Viềng còn gọi là chợ Viềng Nam Định, diễn ra từ chiều mùng 7 tháng Giêng hàng năm tại xã Kim Thái, Vụ Bản, Nam Định. Đó là một trong những phiên chợ đặc biệt nhất trong năm, không chỉ bởi mô hình lớn mà còn bởi thông điệp cầu bình an, tài lộc cho năm mới. Người dân quan niệm rằng mua hàng tại chợ Viềng là mang lại cho họ sự sung túc, thuận lợi cho cả năm.
Theo ghi chép, chợ Viềng chỉ họp một lần trong năm, từ đêm mùng 7 rạng sáng mùng 8 tháng Giêng. Đặc biệt, phiên chợ đêm được họp lúc nửa đêm tại đền thờ Trần Nhân Tông, khác biệt các lễ hội khác ở miền Bắc. Sau phiên chợ đêm, du khách có thể tham gia hội Phủ Dầy từ mùng 8 tháng Giêng, một trong tứ bát phủ của tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt.
Không khí tại chợ Viềng luôn nhộn nhịp, du khách đi chợ không chỉ để mua bán hàng hóa mà còn để trải nghiệm không khí lễ hội đặc sắc, cầu mong một năm mới tài lộc. Hàng hóa được bán tại chợ Viềng rất đa dạng, từ đồ dùng sinh hoạt, nông cụ đến cả đồ cổ…, mang đậm tín ngưỡng dân gian của người miền Bắc.
7. Lễ hội Yên Tử
Lễ hội Yên Tử, thường bắt đầu từ mùng 10 tháng Giêng, kéo dài hết tháng 3 âm lịch, là một trong những lễ hội xuân lớn nhất miền Bắc, thu hút hàng triệu du khách hành hương mỗi năm. Tọa lạc trên núi Yên Tử thuộc tỉnh Quảng Ninh, lễ hội mang đậm màu sắc tâm linh, gắn liền Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử.
Du khách được tham gia lễ hành hương lên chùa Đồng, ngôi chùa đồng lớn nhất Việt Nam tọa lạc trên đỉnh Yên Tử, chiêm bái các di tích lịch sử, tâm linh như chùa Hoa Yên, chùa Một Mái, Am Ngọa Vân. Hệ thống chùa chiền, am tháp trên Yên Tử được xây dựng từ thời Trần, mang đậm dấu ấn kiến trúc cổ kính.
Yên Tử không chỉ là danh lam thắng cảnh mà còn là nơi khởi nguồn của Phật giáo Trúc Lâm – dòng Phật giáo đặc trưng của Việt Nam. Năm 1299, vua Trần Nhân Tông đã lên núi Yên Tử tu hành để sáng lập ra dòng Phật giáo đó.
8. Lễ hội Khai ấn Đền Trần
Lễ hội Khai ấn Đền Trần diễn ra từ 11 đến 16 tháng Giêng âm lịch tại thành phố Nam Định, là một trong những lễ hội linh thiêng nhất của nước ta. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ công ơn của các vua Trần, cầu mong cho một năm mới quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Điểm nhấn của lễ hội là lễ Khai ấn, diễn ra từ đêm 14 tháng Giêng (tức đầu giờ Tý). Ấn được coi là biểu trưng cho sự giàu có, sung túc của triều đại. Người dân tin rằng sở hữu ấn sẽ mang lại tài lộc cưng như sức khỏe cho cả năm.
Do đó, hàng ngàn người dân từ khắp mọi miền đất nước đã đổ đến Đền Trần để tham dự lễ Khai ấn, xin lộc đầu năm. Lễ hội khai ấn đền Trần mang thông điệp cầu cho quốc thái dân an, thể hiện tinh thần, ý chí quật cường của dân tộc.
Tham dự lễ hội Khai ấn Đền Trần, du khách không chỉ được hòa mình cùng không khí lễ hội sôi động mà còn được chiêm ngưỡng nét đẹp kiến trúc của đền, tìm hiểu thêm lịch sử của dân tộc ta.
9. Hội Lim
Hội Lim diễn ra từ 12 đến 13 tháng Giêng tại thị trấn Lim, Tiên Du, Bắc Ninh, là một trong những lễ hội lớn nhất của Kinh Bắc. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ công ơn của hai vị tướng thời nhà Đinh là ông Hiếu & bà Bá, những người được dân gian tôn là Vua Bà & ông Hiếu Trung Hầu.
Hội Lim là dịp để du khách đắm mình trong không gian đặc sắc của Kinh Bắc, thưởng thức những làn điệu Quan họ mượt mà, trữ tình. Trong không gian lễ hội rộn ràng, du khách được chứng kiến những màn trình diễn Quan họ đặc sắc của các liền anh, liền chị đến từ các làng Quan họ nổi tiếng. Bên cạnh đó, lễ hội còn có nhiều hoạt động dân gian khác như chọi gà, chọi chim, tổ tôm điếm,…
Không chỉ là dịp để thưởng thức nghệ thuật, Hội Lim còn là nơi giao lưu, gặp gỡ của những người đam mê Quan họ. Tóm lại, Hội Lim có những nét đặc sắc rất riêng, là điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình du xuân miền Bắc.
10. Lễ hội Đền Hùng
Lễ hội Đền Hùng, diễn ra mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ, là quốc lễ trọng đại của dân tộc Việt Nam. Lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ, tri ân công lao dựng nước của các Vua Hùng, những vị vua đầu tiên của dân tộc. Điều đó được minh chứng qua câu ca dao:
“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba”
Cho đến hiện tại, Đền Hùng đã trở thành biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết dân tộc, là nơi hội tụ tâm linh, nơi mỗi người con đất Việt hướng đến nguồn cội, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc dành cho tổ tiên. Nghi lễ chính của lễ hội là lễ dâng hương tại Đền Thượng, nơi thờ Quốc Tổ Hùng Vương.
Bên cạnh đó, lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc khác như rước kiệu, tế lễ, biểu diễn nghệ thuật. Ngoài ra, UNESCO đã chính thức công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại từ năm 2012.
Mỗi lễ hội miền Bắc đều mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh sâu sắc. Lên nhanh kế hoạch cho chuyến du xuân của bạn để không bỏ lỡ những khoảnh khắc đáng nhớ. Mong rằng danh sách 10 lễ hội trên từ https://vin8.tv/ sẽ giúp bạn có một mùa xuân trọn vẹn niềm vui và ý nghĩa nhất.
